2021 yılını Delta variantını Omicrona bırakarak geride bırakıyoruz.
Bu yıl covid ölümlerinin ve hastalıklarının nispeten normalleştirildiği bir yıl gibiydi. İnsanlardan acılarının, sancılarının ve hayal kırıklıklarının üstesinden hayat normalmişçesine gelinmesi beklendi.
Yasını tutamayanlar…
Evden çalışmaya tam alışmışken ofise dönmek zorunda kalanlar…
Ve yeniden evden çalışmaya geçmeye karar verenler…
Zoom mu Teams mi?
2020 yılında peak yapan Zoom toplantıları, 2021 yılında Microsoft Teams baskısıyla karşılaştı.
Microsoft ürünlerini 2021 yılında da sevmemeye ve tercih etmemeye devam ettim. Apple ile uzun soluklu aşkım arasına sadece enflasyon girebilir.
Kapitalizm Sorgulanmaya Devam Etti mi?
Son 15 yıldır hızlanan bir şekilde kapitalizm sorgulanıyor. İsimlerden isim beğenelim…vicdanlı kapitalizm, paydaş kapitalizmi, yeni kapitalizm, sorumlu kapitalizm…
Tek bir isimde 2021 yılında da karar kılınamadı henüz. Hepimiz bu konuda dertli gibiyiz ama sohbetten öteye henüz pek gidememiş gibiyiz.
Pandemi hayatımızı mahvetti, onu etti, bunu etti dedik durduk oysa.
2020 yılında doktorları, hemşireleri, marketleri ve motor kuryeleri kahraman ilan ederken, 2021 yılında yaptıklarının işlerinin bir parçası olduğunu hatırladık.
E-ticaret sitelerinin kendi işlerini yapmaya devam ettikleri için topluma fayda sağlama derdinde olmadığını, tamamen kar maximize etme derdinde olduğunu farkettik.
Bu yıl kafamıza dank etti.
İşletmelerin tek amacı vardır o da kar elde etmektir diyen Friedman’ı seneler önce kağıt parçası imzalayarak afaroz etmişti CEO’lar ama zor zamanlarda kimsenin kendinden başkasını düşündüğü yoktu açıkçası. Henüz kapitalizmi vicdanlı yapamadık bu yılda. Paydaş kapitalizmi de pek işe yaramadı.
Paydaşların çok duygusal hareket ettiklerini, muhakeme yeteneklerinin tamamen kaybolabildiğini yine anladık. İnsanı duygusal sömürüyle hareket etmeye alıştırmış pazarlama çalışmalarının insan beynini nasıl sise bürüdüğünü görmek, çok hoş olmasa da araştırmacıların iyi iş yapmaları sevindirdi. Müşteri sadakatini hala kuşaklara bağlayan yöneticiler bu dönem kalmamıştır diye umuyoruz ama durumu ilerleyen günler gösterecektir.
Mesela “allianz seninle” sloganıyla yola çıkan anlamsız sigorta reklamı içi boş bir reklamdan öteye gidemiyor. Benim sağlık sigortam Allianz’dan. Hasarsızlığım olmasına rağmen, Allianz prim artışımı %25 seviyesinde yaptı. Ama teminat artışımı %10 seviyesinde bıraktı. Nedenini sorunca da kem küm etti. Görünen o ki, allianz kendisiyle narsisistik bir ilişki içerisinde yaşıyor. Bu tür şirketleri ancak yeni girişim şirketleri değiştirecektir. Mesela Amazon yeni sigorta şirketi kuruyor. Kötünün iyisine mecbur kalmak zorunda kalmayacağız ileride.
Yetenek Açığı Kapandı mı?
Ülkemiz senelerdir yetenek açığımız var diyip duruyor. Bir türlü yetenekli insan bulamıyor.
2021 yılında da bu sorun devam etti.
Yetenek olmadığı için işletmeler de yeterince gelişme gösterememiş olabilir birçok açıdan. Ancak Aralık ayında Bloomberg televizyonuna demeç veren Gedik Yatırımın yatırım uzmanı, Türkiye’de şirketlerin eskisinden çok daha yüksek karlılık açıkladığını ifade etti. Bu demeç, yetenek çok da önemli değil diye düşündürdü bir kısım yöneticiyi. Zira, kıvrak zeka ve Friedman doktrinini uygulamayı bildikten sonra hayat çok hoş ve başarılı olabiliyor.
Gençler Yine Dertli Miydi?
Twitter’da yeni mezun bir psikolog Gata’da staj yaptığını ancak 6 aylık stajının ardından onu COVID bölümüne verdiklerini yazdı. Psikolog genç çok öfkeliydi. Nasıl psikolog olacakmış böyle alanı dışında yerlere yollanıp durursa… Ne zaman tecrübe kazanacakmış. Öyle dertliydi ki, psikoloji okumuş bu kızın nasıl mezun olduğunu merak edenler çıktı. Her istediğini istediği anda, istediği şekilde alamadığında bağıran beş yaşındaki çocuklar gibi bazı insanlar. Pandemi belki de birçoğumuza hayatın iniş ve çıkışlarla dolu olduğunu göstermek açısından da faydalıdır. Kimbilir. Bazı uzmanlar bu tip insanlara ve davranışlarına “infantilizm” diyor. Ebedi çocukluk.
İşsizlik ciddi bir sorun olmaya 2021 yılında da devam etti.
Kanımca gençler açısından en büyük sorun budur.
Üretememek ve insanın kendini işlevsiz hissetmesi çok kötü bir duygudur.
Fakirlik ise daha büyük bir sorundur. Birçok açıdan.
2021 iş imkanlarının artması açısından pek iç açıcı olmadı.
Tabii bu yıl orta sınıf daha da fakirleşti. Alım gücü düştü.
Bir aralar televizyonlar ünlülere ekmeğin fiyatı nedir biliyor musunuz diye sorardı, şimdi kimi ünlülere simit yemenin faydaları sorulur oldu.
Dünya Şampiyonu Kim Oldu?
2021’in Aralık ayında Emre Sakçı Erkekler 50 metre kurbağalamada 24.95 derecesiyle dünya şampiyonu oldu. Kariyerinde en güzel yükseliş Emre’nin oldu.
Sanatta En Büyük Yükseliş Kimin Oldu?
Kuşkusuz Seçkin Pirim, Louis Vuitton için yaptığı çalışmayla sanat kariyerinde en büyük çıkışı yapan Türk sanatçı oldu. İstinyePark’taki yeni mağazanın dış cephesine kalıcı yerleştirme gerçekleştirdi.
Vizyon nedir diye soracak olursanız, Pirimin şu cümlesi güzel bir örnek teşkil ediyor.
Louis Vuitton bana ilk başta ”Bize bir cephe tasarlar mısın?” diye sorduğunda ”Ben size bir cephe tasarlamak yerine içine girilebilen bir heykel yaparım.” demiştim.
Akılları Karıştıran Insta Fenomeni Kim Oldu?
İnsta fenomeni Bahar Candan bu yıla damgasını vurmuş gibi. Armağan Çağlayan’dan tutun da Okan Bayülgene kadar eski nesil televizyoncuların programlarına konuk olan Candan, en son Prof. Dr. Arif Verimli ile birlikte katıldığı ve Buket Aydın’ın sunduğu Tarafını Seç programında başarı konusunu tartıştı.
Türkiye’nin En Zengin 10 Türkü Kim Oldu?
Türkiye’nin Jeff Bezos’u Murat Ülker oldu.
Dünyada Jeff Bezos 177 milyar dolarlık servetiyle ilk sırada yer aldı. Türkiye’de ise Murat Ülker 6,3 milyar dolarla zirvede. Türkiye’de dolar milyarderi sayısı son bir yılda 4 artışla 27’ye ulaştı.
Yani Sonuç Olarak?
2021 yılı kafa karıştırıcı bir yıl gibiydi. Özellikle ekonomideki hızlı dalgalanmalar yılın son çeyreğinde hepimizi sarstı. Bu nedenle bende bu postu kafa karıştırıcı, biraz sarkastik, biraz gerçekçi, biraz üzüntülü, biraz sevecen hale büründürmek istedim. Sonuçta her şeyin kabul gördüğü bir yıldı. Öyle değil mi? İyi kötü, ahlaklı, ahlaksız, dürüst, yalancı… böylesine kucaklayıcı olmanın en kötü yanı doğru ile yanlışı ayırt etme becerisini kaybeden bir toplumla ödüllendirilir.
2022’nin karakteri sağlam bireylerin çoğalarak arttığı, daha adil bir yıl olması dileğiyle.
