MA, MBA, PHD… Ismimizin önüne aldığımız makamlar bilgin olmayı da beraberinde getirmiyor malesef. Ekonomi ile psikoloji arasında ki bağ üzerine araştırmalar yapan Barry Scwartz’a göre, bilgelik tecrübe ile geliyor. Tecrübe edinmek için de insanları tanımak için zaman ayırmak, hata yapmaya izin vermek, hatalardan ders almak bilge (wise) olmak için gereken faktörler. Bilge olmak için çok zeki olmaya gerek yok diyor Schwartz ve ekliyor:
“Bilge insan, koyulan her kuralın ne zaman ve nasıl bir istisnası olduğunu bilir. Bilge insan, ne zaman işlerin çaresine bakmayı bilir. Bilge insan, bilgisini, tecrübesini ve işini, etrafındaki insanlara destek olmak için kullanabilendir.”
Fazla yorum yapmadan hepinizin Barry Schwartz’ın bu sunumunu en az 2 kere seyretmenizi öneriyorum.
11 Comments
Eğitişim Kariyer Enstitüsü
Mükemmel bir paylaşım. Teşekkürler Fatmanur Hanım.
yiğitalp
Bilgelik, fazilet, ahlak, saygı gibi modern dünyanın kaybettiği değerleri tekrar aramaya başladığını görmek güzel.
Erhan
Yalnız şu unutulmasın ki, eğitime ve eğitimciye saygılı olmak, o saygıya değer bir eğitim verildiği sürece bir anlam taşıyabilir. Bilgelik konusu için de iyi bir kaynaktı, Fatmanur Hanım’a teşekkür ederiz. Hazır eğitim konumuzken hemen dün yaşadığım bir olaydan bahsetmek isterim.
Bundan 10 gün önce bir alman havayolunda işe başladım ve bizi eğitime aldılar. Dün itibariyle istifa ettim, sebebi ise eğitimin kalitesiydi. Yabancı ülkeden bir trainer eğitimde esnasında 1)konuyu anlatıyor ve dinlememiz gerekiyor 2)bizim yüzlerce detayı not almamız gerekiyor ve aynı zamanda bilgisayara da bazı verileri 3)düşünerek 4)girmemiz gerekiyordu. Ben birkaç gün bekledikten sonra bu tuhaf eğitim şeklini eleştirdim ve bize bazı ders notlarının verilmesi durumunda en azından aynı anda 4 işi yapacağımıza 3 işi yapabileceğimizi söyledim. Trainer dışında herkes bana hak verdi. Trainer bu arada herkesten habersiz bunu Alman bölüm müdürüne iletmiş ve sınıftan sadece bana akşam kalır mısın diyerek beni şirkette tuttu, herkes gitti, ben ve trainer kaldık, sonra Alman müdür ve yardımcısı da gelince olay bir sürprize dönüştü, bir eleştri ve önerinin bu kadar ciddiye alınacağı aklımın ucundan bile geçmezdi. Ben durumu tekrar anlattım. Yüzlerce uçak datasını not alarak ve PC’de zihin çalışması yaparak ve girerek trainer ın dinlenemiyeceğini, notları da almassak testte birşey yapamıyacağımızı dedim ve şunu söyledim: “I would have expected some training notes in order to remember things in the long term”. Bunun üzerine alman müdür “expectation means a must to me” dedi. Ben hayır dedim siz farklı algılıyorsunuz. Bunu dememe rağmen, biz global eğitim şeklimizde başarılıyız, ben burada yöneticiyim ve ben burada iken sizin bu konuda bir beklentiniz söz konusu olamaz dedi. Ben de “Then, it’s forbidden here to expect something” dedim ve istifayı bastım.
Belki de bu yüzden birçok büyük şirket eğitimde outsourcing yapıyor. Eğitmek ile iş yapmak farklı şeyler.
Selda
Barry Schwartz ile bizleri (ya da beni) tanıştırdığınız için teşekkürler Fatmanur hanım. Bu sunumu çevremle de paylaşacağim.
Uğur Özmen
Barry Schwartz demiş ya:
“Bilge insan, koyulan her kuralın ne zaman ve nasıl bir istisnası olduğunu bilir.
Sorun şu ki, bir grup insan kendini sürekli olarak “istisna” gibi görüyor. Benliğini kaybetmeden o sistemin üstesinden gelmeyi bilmiyor. Hemen herşeye itiraz ediyor. Bu yaptığını bilgelik zannediyor.
🙁
Barry Schwartz demiş ya:
“Bilge insan, ne zaman işlerin çaresine bakmayı bilir.”
Bir de “yolunu bulmayı” bilgelik zannedenler artıyor.
🙁
Demem o ki:
Düşünce yapısı olgunlaşmadan işitilen sözler, maalesef yanlış “algı çerçevesi” nedeniyle, kötü sonuçlara neden oluyor. Bu hataları yapanlar da kendine hak veren Barry Schwartz’dan cümleler söylüyor.
Fatmanur Erdogan
Bence Uğur bey çok doğru bir konuya değinmiş…
Erhan
“Bilge insan, koyulan her kuralın ne zaman ve nasıl bir istisnası olduğunu bilir.” sözünü örneklendirirsem;
Bir “amaç ve hedef” doğrultusunda kurallar konulur. İstisnalar, “gidişat” o amaç ve hedeflerin dışına çıktığında oluşur.
Benim örneğimde:
Amaç ve hedef: Verimli bir eğitim vermek.
Gidişat: Eğitim görenlerin training esnasında trainer’ı dinlemekten ve aynı esnada PC’de işlem yapmaktan not alamaması ve 1 hafta sonraki test için ellerinde gerekli çalışma materiyalinin olamaması.
İstisna: Eğitim görenlere talepleri doğrultusunda çalışma notlarının dağıtılması. (Talebi eden ben 3 şirket yetkilisi tarafından toplantıya alınmışımdır, materiyal dağıtılmamıştır ve oluşan tartışma ortamında istifa verilmiştir)
Bilgeliğin Schwartz’ın sözünde olduğu gibi bu kadar özelleştirilmesi mümkün değildir ve bunu kendisi de biliyordur. Bu söz sadece dinleyici kitleye spesifik bir tanımdır. Bilgelik; bilgi, tecrübe, duygu, düşünce ve davranış öğelerinin gelebileceği yüksek seviyeleri barındıran insanlara atıf edilebilecek bir sıfat. Bu yüzden yukarıdaki örneğimde eğitim amaç ve hedefleriyle örtüşmeyen bir kuralı ve bunun uygun bir istisnasını buldum diye kendime bilge diyemem.
Fatmanur Erdogan
Sevgili Erhan, yaşadığın çok talihsiz bir deneyim olmuş. Istifa etmen senin açından iyi olmuş gibi duruyor anlattıklarına bakılırsa…
Erhan
Haklısınız, Fatmanur Hanım. Zaten kendi işim varken bu işi ek iş olarak yapacaktım, pek birşey kaybetmedim istifamla. Fakat, bu kadar büyük bir alman şirketinden bu yaklaşımı beklemezdim. IQ testi ve stres görüşmesinden geçmiş bir çalışanı 2 alman yönetici ve bir slovenyalı eğitmen bir stres toplantısına alıyorlar, çizgilerinden vazgeçmiyeceklerini empoze ediyorlar, birbirlerini tutuyorlar, yeni girmiş bir çalışanı tutacaklarına yabancı muamelesi yapıyorlar. “Almanlar eleştriyi sevmezler”, ben de eleştirdim, böyle oldu. İstifamı hiç beklemiyorlardı bu kriz ortamında… ben istifamı verdiğimde ağızları elips şeklindeydi.
Can HANHAN
Sunumu çeşitli alıntılar yapabilmek için 2-3 defa izledim. İlk izlediğimde hastane hizmetlileri ile ilgili anlattığı örneği dinleyince işte bu demiştim.
Gün içinde işimizi zorlaştıran bürokrasi ya da katı anlayışla sürekli karşılaşıyoruz; alternatif olarak hiç bir kurala uymayan lakayıt insanlarla muhatap oluyoruz. Kuralları çiğnerken ya da istisnaları belirlerken çıkarlarımıza bakıyoruz.
Hem sunum, hem içerik olarak kesinlikle uzun zamandır izlediğim en güzel sunumdu.
Elouise
It was dark when I woke. This is a ray of susihnne.